Na obecny rok duszpasterski Sanktuarium Fatimskie proponuje pielgrzymom refleksję nad treścią objawienia z lipca 1917 roku. Temu samemu celowi służy wystawa czasowa, która –poprzez dokumentację historyczną i dzieła sztuki – prezentuje jeden z najważniejszych aspektów wydarzeń fatimskich: tajemnicę przekazaną w Cova da Iria i rozważaną przez cały współczesny świat.
Goście wystawy (zanim rozpoczną właściwe zwiedzanie trzech działów odpowiadających trzem częściom tajemnicy) mogą doświadczyć frenetycznej atmosfery, jaka już w roku 1917 towarzyszyła wydarzeniom fatimskim. Nastrój taki wywołują symbolizujące okna ramy, pokryte zasłonami o różnym stopniu przeźroczystości oraz umieszczone między nimi pierwsze dokumenty, w których pojawia się słowo „tajemnica”.
Motywem przewodnim pierwszych dwóch działów ekspozycji są oryginalne manuskrypty Łucji dotyczące pierwszej i drugiej części tajemnicy w brzmieniu zawartym w Trzecim Wspomnieniu widzącej (własność Archiwum Diecezjalnego w Leirii); wzbogacają je dzieła sztuki związane z tematyką tych części wystawy zatytułowanych „Wizja piekła” i „Nabożeństwo do Niepokalanego Serca Maryi”.
Przed dotarciem do najważniejszego eksponatu zwiedzający przechodzą jeszcze przez długi korytarz prezentujący dwie duże tablice chronologiczne (jedną poświęconą wydarzeniom historycznym XX wieku, drugą – chronologii tajemnicy); ukazują one jednoznacznie, że Fatima to „bez wątpienia najbardziej profetyczne z objawień nowożytnych”. W oczekiwaniu na kulminację widz przechodzi do audytorium, gdzie na ekranie wyświetlana jest zapowiedź ujawnienia trzeciej części tajemnicy, wygłoszona 13 maja 2000 roku w Fatimie przez kardynała Angelo Sodano.
Głównym dokumentem wystawy jest oryginalny manuskrypt zawierający treść tzw. trzeciej części tajemnicy fatimskiej, spisany przez siostrę Łucję 3 stycznia 1944 roku; został on wypożyczony Sanktuarium Fatimskiemu przez Kongregację Nauki Wiary, która przechowuje go od 1957 roku (Archiwum Kongregacji Nauki Wiary, A.S. 381).
Dokument ten otwiera ostatni dział wystawy zatytułowany „Kościół męczeński”, który jest poświęcony rozważaniu (poprzez dzieła sztuki i inne techniki prezentacji) trzeciej części tajemnicy fatimskiej. Celem twórców tej części ekspozycji było przeniesienie zapisów zawartych w manuskrypcie na obrazy. Dlatego widzimy tu: biały strój papieża (sutanna Jana Pawła II, MSF; inw. 420-TEX.I.41), relikwie Krzyża Świętego (relikwiarz Drzewa Krzyża Świętego; MSF, inw. 86-OUR.II.15), stacje drogi krzyżowej (makiety IV i V stacji drogi krzyżowej w Valinhos; MSF, inw. 849-ESC.II.71/72). W tej części wystawy prezentowane są także wizerunki papieży, którzy przewodzili Kościołowi w XX wieku. Kluczem do interpretacji tajemnicy jest komentarz teologiczny kardynała Josepha Ratzingera.
Wystawa mieszcząca się w sali św. Augustyna w podziemiach bazyliki Trójcy Przenajświętszej, otwarta codziennie od 9.00 do 19.00, zachęca zwiedzających do rozważania słów: „«Na świecie doznacie ucisku, ale miejcie odwagę: Jam zwyciężył świat» (J 16, 33). Orędzie z Fatimy wzywa nas, byśmy zaufali tej obietnicy” (kard. Joseph Ratzinger, Trzecia tajemnica fatimska – komentarz teologiczny).
Marco Daniel Duarte
Komisarz wystawy